【尊厳Well-Kaigo】テクノロジー介護の威力とは？

2025年7月2日

↓↓↓詳細はPodcastから「ながら聴取」をしてください。

【多言語ブログ／末尾に中国語、タイ語、英語の翻訳文を挿入しております】
【多语言博客／文末附有中文、泰文和英文翻译内容】
【บล็อกหลายภาษา／มีคำแปลภาษาจีน ภาษาไทย และภาษาอังกฤษอยู่ท้ายบทความ】
【Multilingual Blog / Translations in Chinese, Thai, and English are included at the end of the article】

〜AIと介護ロボットが変える現場の未来〜

テクノロジー介護とは何か？
今回のテーマは「テクノロジー介護の威力」についてお届けします。最近では、介護の現場にAIやICT技術を導入する動きが活発になっており、「テクノロジー介護」という言葉が注目を集めています。

これは単なるスローガンではなく、介護報酬や国や地方自治体の補助金制度にも組み込まれ、国全体としての方向性となっています。
具体的には、介護ロボット、センサー、AI記録支援ソフトなどを活用し、人手不足の課題に対応しようというものです。

日本の人手不足と導入背景
厚生労働省は、将来的に介護職員が69万人不足すると試算しており、すでに23万人が不足している状況です。そこで外国人材の受け入れとあわせて、業務効率化のためのテクノロジー導入が強く推奨されています。

実際、補助金制度も整備され、特定の機器やシステムに対して導入支援が行われています。そうした枠組みの中で、全国各地の介護施設がテクノロジーの導入に取り組んでいます。

最先端施設の視察から見えたこと
先日、テクノロジー介護を先進的に導入している特別養護老人ホームを視察しました。この施設では、国の研究機関や企業との連携によって開発や導入が進められています。

驚くべきは介護職員1人あたりが対応できる入居者数の変化です。以前は「2.6対1」だったのが、現在は「2.8対1」にまで改善されていました。
これは、通常、老人福祉法では「3対１」、特に全室個室ユニット型特養は「2対1」が基準とされている中で、14人分の人員をテクノロジーで代替できている計算になります。

人件費の大幅削減と給与の改善
この効果を数字で見てみましょう。
仮に介護士の時給を2000円とし、年間2000時間働いた場合、14人分では年間5600万円の人件費削減になります。
さらに夜勤手当や福利厚生費などを加味すれば、年間1億円の削減が可能になる施設もあるのです。

しかもこの施設では、人件費を削減することで職員一人あたりの年収を100万円以上上げることに成功しており、結果的に離職率も低下。まさに好循環が生まれています。

テクノロジー導入が生む“時間の再配分”
人がやらなくてもよい業務――たとえば記録や見守り、通知といった作業をロボットやAIが担うことで、介護士が本来注力すべき“対人ケア”の時間が生まれます。

たとえば今まで1時間しか取れなかった入居者との対話時間が2時間に増えたらどうでしょうか。コミュニケーションの質が上がり、入居者の笑顔や生活意欲、脳の活性化にもつながります。

この“関わる時間”の質が、介護の本質に大きく影響するのです。

介護の「質」はどう測るか？
もちろん、削減された人員分をすべて削るのではなく、一部を介護の質向上に再投資するという考え方もあります。たとえば、7人分を削減し、残りの7人分はケアの質を高める時間として活用する。

この考え方を導入すれば、入居者の生活のQOLが10%向上し、職員のスキルが20%向上したとして、施設全体の収支差額率（利益率）も向上する可能性が出てきます。

テクノロジーは“あんな仕事”を“あんな素晴らしい仕事”へ
介護の仕事は「大変」「きつい」「給料が安い」といったイメージがつきまといますが、テクノロジーの力を借りることで、介護士自身の成長・達成感・やりがいが明確になります。

職員が笑顔になれば、入居者にもその笑顔が伝わります。コミュニケーションが深まり、やりがいを感じ、辞めない職員が増える。その結果として、施設経営が安定し、利用者の満足度も高まっていきます。

中国の関心とこれからの課題
今回の視察には、中国の企業や教育関係者も多く参加されており、特にテクノロジーに強い関心を寄せていました。彼らが注目しているのは「人件費削減」だけでなく、「介護の質がどう変わるのか？」という点です。

この視点にこそ、今後の日中連携やアジア全体への展開の鍵があると感じます。
テクノロジー導入の次のステップは、“数値では表せない介護の喜び”をどう見える化するか。その課題に取り組んでいく必要があるでしょう。

これから、ここから

介護の未来は変わります。
テクノロジーによって“人を減らす”のではなく、“人の力を高める”ことができる。
それが尊厳ある介護の実現に向けた、新しいスタンダードにしていかなければならないとあらためて思いました。

↓↓↓中文AI翻译（中国語翻訳）

【尊严Well-Kaigo】科技介护的力量
——AI与护理机器人改变照护现场的未来

什么是“科技介护”？
本次的主题是“科技介护的力量”。近年来，在日本的护理现场引入AI与ICT技术的趋势愈发明显，“科技介护”一词也逐渐受到关注。

这不仅仅是一个宣传口号，而是已被纳入护理报酬以及国家与地方政府的补贴制度之中，成为国家政策的重要方向。具体来说，就是通过护理机器人、感应器、AI记录辅助软件等技术，来应对人力资源短缺的问题。

日本人力不足与导入背景
据日本厚生劳动省预测，未来日本将面临69万护理人员短缺，目前已经有23万人口缺口。为了解决这一问题，国家一方面推动引进外国人力，另一方面则大力提倡通过科技手段提升工作效率。

实际上，补贴制度已经完善，针对特定设备和系统的导入也得到了财政支持。在这样的政策架构下，全国各地的护理机构都在积极推进科技的引入。

从先进设施的视察中看到的现状
近日，我参观了一家在科技介护方面走在前沿的特别养老院。该设施与国家研究机构及企业密切合作，推进开发与实施科技介护。

最令人惊讶的是每位护理人员所能负责的入住者人数发生了显著变化。过去为“2.6比1”，而现在已提升至“2.8比1”。

而根据《老人福祉法》规定，一般设施为“3比1”，全室单人间的单位型特养设施为“2比1”，这意味着该设施利用科技，相当于减少了14名工作人员的人力需求。

人力成本大幅削减与薪资改善
我们可以用数字来说明这一成效。
假设护理人员的时薪为2000日元，每年工作2000小时，14人相当于每年节省人力成本5600万日元。

若再加上夜班补贴与福利费用，有些设施每年可节省约1亿日元。

而且，该设施将节省下来的人力成本用于提升员工薪资，实现了人均年薪增加超过100万日元，员工离职率也显著下降，形成了良性循环。

科技创造了“时间的再分配”
机器人与AI可以代替人类执行记录、看护、通知等非核心任务，从而让护理人员腾出时间，专注于他们真正擅长的“人际照护”。

例如，以前只有1小时的与入住者交流时间，现在可增加至2小时。这样不仅提升了沟通质量，也提高了入住者的笑容、生活意欲以及大脑活性化。

这种“陪伴时间”的质量变化，对介护本质产生了深远影响。

如何衡量“介护质量”？
当然，并不意味着所有节省出的人力都要削减，我们也可以选择将部分人力重新投入到提升介护质量的工作中。比如削减7人，把剩下的7人投入到更高质量的照护工作中。

若采用这种思维模式，入住者的生活质量（QOL）可提升10%，员工的技能提升20%，则整个设施的收支差额率（盈利能力）也有望进一步提升。

科技让“那样的工作”变为“那么棒的工作”
人们往往觉得介护工作“辛苦”“累”“工资低”，但通过科技的辅助，护理人员的成长、成就感与工作价值变得更加清晰。

员工的笑容会传递给入住者，良好的沟通会提升工作的满足感和稳定性。最终，设施的经营变得更加健康，用户的满意度也随之提高。

中国的关注与今后的课题
此次视察中，也有许多来自中国的企业代表与教育机构参与，他们对“科技”表现出极大的兴趣。他们关注的并不只是“削减人力成本”，更在意的是“介护质量是否因此得到提升”。

这种视角正是未来中日合作、乃至扩展至整个亚洲市场的关键。

科技导入的下一步，将是如何“可视化”那些无法用数字衡量的介护价值与喜悦。这是我们必须认真面对的课题。

未来从现在开始
介护的未来正在改变。
通过科技的力量，我们并非只是“减少人力”，而是能够“提升人的能力”。
这正是实现“尊严介护”的新时代标准。我们必须共同努力，推动这一转变。

↓↓↓การแปลภาษาไทย（タイ語翻訳）

【尊厳Well-Kaigo】พลังของการดูแลผู้สูงอายุด้วยเทคโนโลยี
— AI และหุ่นยนต์ดูแลเปลี่ยนอนาคตของการดูแลผู้สูงอายุ —

การดูแลผู้สูงอายุด้วยเทคโนโลยีคืออะไร?
หัวข้อในครั้งนี้คือ “พลังของการดูแลผู้สูงอายุด้วยเทคโนโลยี” ปัจจุบันนี้ มีความเคลื่อนไหวอย่างมากในญี่ปุ่นเกี่ยวกับการนำเทคโนโลยี AI และ ICT เข้ามาใช้ในสถานดูแลผู้สูงอายุ คำว่า “เทคโนโลยีการดูแล” จึงกลายเป็นคำที่ได้รับความสนใจ

สิ่งนี้ไม่ใช่เพียงแค่คำขวัญ แต่ได้ถูกรวมไว้ในระบบค่าตอบแทนการดูแลและระบบเงินสนับสนุนจากรัฐบาลและเทศบาลท้องถิ่นด้วย เป็นทิศทางระดับประเทศที่ชัดเจน ตัวอย่างเช่น การใช้หุ่นยนต์ดูแล เซ็นเซอร์ และซอฟต์แวร์ช่วยบันทึกข้อมูลด้วย AI เพื่อลดปัญหาขาดแคลนบุคลากร

ปัญหาขาดแคลนบุคลากรในญี่ปุ่นและเบื้องหลังการนำเทคโนโลยีมาใช้
กระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการของญี่ปุ่นคาดการณ์ว่า ในอนาคตจะขาดแคลนบุคลากรดูแลผู้สูงอายุกว่า 690,000 คน โดยในปัจจุบันก็ขาดแคลนแล้วกว่า 230,000 คน ดังนั้น ทางรัฐบาลจึงสนับสนุนทั้งการรับแรงงานต่างชาติ และการใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน

นอกจากนี้ยังมีการจัดระบบเงินสนับสนุนไว้สำหรับอุปกรณ์และระบบบางประเภท โดยสถานดูแลหลายแห่งทั่วประเทศได้เริ่มนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้งานจริงแล้ว

สิ่งที่ได้เห็นจากการเยี่ยมชมสถานดูแลผู้สูงอายุระดับแนวหน้า
เมื่อไม่นานมานี้ เราได้เยี่ยมชมบ้านพักคนชราแบบพิเศษที่นำเทคโนโลยีการดูแลมาใช้ในระดับแนวหน้า สถานที่นี้มีการร่วมมือกับสถาบันวิจัยของรัฐและภาคเอกชนในการพัฒนาและติดตั้งเทคโนโลยีต่างๆ

สิ่งที่น่าทึ่งที่สุดคือจำนวนผู้สูงอายุที่เจ้าหน้าที่ดูแล 1 คนสามารถดูแลได้ ซึ่งเดิมอยู่ที่อัตรา 2.6 ต่อ 1 แต่ปัจจุบันเพิ่มเป็น 2.8 ต่อ 1 ซึ่งถือเป็นการลดจำนวนเจ้าหน้าที่ลงถึง 14 คน เมื่อเทียบกับมาตรฐาน “3 ต่อ 1” ที่กฎหมายผู้สูงอายุของญี่ปุ่นกำหนดไว้

ลดค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรและเพิ่มเงินเดือนให้พนักงาน
มาดูตัวเลขกันบ้าง
สมมติว่าพนักงานดูแลมีค่าแรงชั่วโมงละ 2,000 เยน และทำงานปีละ 2,000 ชั่วโมง จำนวน 14 คนจะสามารถลดค่าใช้จ่ายด้านบุคลากรลงได้ถึง 56 ล้านเยนต่อปี และหากรวมเบี้ยเลี้ยงกลางคืนและสวัสดิการอื่น ๆ ก็อาจลดได้ถึง 100 ล้านเยน

นอกจากนี้ สถานที่ดังกล่าวยังใช้ต้นทุนที่ประหยัดได้เพื่อเพิ่มเงินเดือนให้พนักงานเฉลี่ยคนละ 1 แสนเยนต่อปี และยังช่วยลดอัตราการลาออกอีกด้วย เป็นวงจรที่ดีเยี่ยม

การจัดสรร “เวลา” ใหม่จากการใช้เทคโนโลยี
งานที่ไม่จำเป็นต้องใช้คน เช่น การบันทึก การตรวจสอบ หรือการแจ้งเตือน สามารถมอบให้กับ AI หรือหุ่นยนต์ได้ ส่งผลให้พนักงานมีเวลาในการดูแลที่เป็น “การปฏิสัมพันธ์กับผู้สูงอายุ” มากขึ้น

เช่น หากจากเดิมมีเวลาแค่ 1 ชั่วโมงในการพูดคุยกับผู้สูงอายุ แต่ตอนนี้มีได้ถึง 2 ชั่วโมง คุณภาพของการสื่อสารย่อมดีขึ้น ผู้สูงอายุมีรอยยิ้มมากขึ้น มีแรงจูงใจในการใช้ชีวิต และสมองก็ได้รับการกระตุ้น

จะวัด “คุณภาพของการดูแล” ได้อย่างไร?
แน่นอนว่าเราไม่จำเป็นต้องลดจำนวนพนักงานที่ประหยัดได้ทั้งหมด เราอาจใช้แนวคิดใหม่คือการนำบางส่วนไปลงทุนใน “การยกระดับคุณภาพการดูแล” เช่น ลดพนักงานลง 7 คน แล้วใช้เวลาของอีก 7 คนในด้านคุณภาพการบริการ

หากทำได้เช่นนี้ คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ (QOL) อาจเพิ่มขึ้น 10% และทักษะของพนักงานอาจเพิ่มขึ้น 20% ส่งผลให้กำไรสุทธิของสถานดูแลเพิ่มขึ้นในภาพรวม

เทคโนโลยีเปลี่ยน “งานแบบนั้น” ให้เป็น “งานที่ยอดเยี่ยม”
งานดูแลผู้สูงอายุอาจมีภาพลักษณ์ว่า “ลำบาก เหนื่อย และเงินเดือนต่ำ” แต่ด้วยเทคโนโลยี จะช่วยให้เจ้าหน้าที่มีโอกาสเติบโต มีความภูมิใจ และมีความสุขในงานมากขึ้น

เมื่อเจ้าหน้าที่มีรอยยิ้ม ผู้สูงอายุก็จะสัมผัสได้ พนักงานที่มีความสุขย่อมไม่ลาออก และเมื่อพนักงานคงที่ ผู้ใช้บริการก็ย่อมพอใจ ส่งผลดีต่อทั้งระบบ

ความสนใจของจีนและประเด็นสำคัญต่อไป
ในการเยี่ยมชมครั้งนี้ มีผู้แทนจากบริษัทและหน่วยการศึกษาของจีนเข้าร่วมหลายท่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีความสนใจในด้านเทคโนโลยี พวกเขาไม่ได้มองแค่ “การลดต้นทุนบุคลากร” แต่ให้ความสำคัญว่า “คุณภาพของการดูแลจะดีขึ้นหรือไม่?”

มุมมองนี้เองที่เป็นกุญแจสำคัญของความร่วมมือระหว่างญี่ปุ่นกับจีนในอนาคต รวมถึงการขยายไปสู่ภูมิภาคเอเชีย

ขั้นตอนถัดไปของการใช้เทคโนโลยีคือ
การทำให้ “ความสุขจากการดูแล” ที่ไม่สามารถวัดด้วยตัวเลข กลายเป็นสิ่งที่สัมผัสได้ นี่คือโจทย์ที่เราต้องร่วมกันแก้ไข

จากตรงนี้…สู่อนาคต
อนาคตของการดูแลผู้สูงอายุกำลังจะเปลี่ยน
เทคโนโลยีไม่ใช่เพียงแค่ลดคน แต่ช่วย เพิ่มศักยภาพของคน

นั่นคือมาตรฐานใหม่ของ “การดูแลอย่างมีศักดิ์ศรี”
เราควรเดินหน้าสู่มาตรฐานนี้ไปด้วยกัน

↓↓↓English Translation（英語翻訳）

【Dignity Well-Kaigo】The Power of Tech-Driven Elderly Care
— How AI and Care Robots Are Transforming the Frontlines of Care —

What Is Tech-Driven Elderly Care?
This time, our topic is “The Power of Tech-Driven Elderly Care.”
In recent years, Japan has seen a growing trend of integrating AI and ICT technologies into care facilities, and the term “tech-driven care” has gained significant attention.

This isn’t just a slogan. It has been officially incorporated into care compensation systems and subsidy programs at both national and municipal levels. The direction is clear: leverage technologies such as care robots, sensors, and AI-supported documentation tools to address the ongoing labor shortage.

The Labor Shortage in Japan and Why Technology Is Being Introduced
Japan’s Ministry of Health, Labour and Welfare estimates a future shortage of 690,000 care workers, with 230,000 already lacking. To address this, the government encourages both the recruitment of foreign workers and the adoption of tech solutions to improve productivity.

In response, subsidy systems have been developed to support the introduction of specific equipment and technologies. Across Japan, care facilities are working to bring these innovations into practice.

What We Learned from Visiting a Leading Tech-Driven Facility
Recently, we visited a special elderly nursing home at the forefront of tech adoption. This facility has collaborated with research institutions and private companies to develop and implement a variety of technologies.

What stood out most was how many residents one care worker could manage. Previously, the ratio was 2.6 residents per staff member. It has now improved to 2.8 to 1.

By law, general facilities are required to maintain a 3:1 ratio, and unit-type nursing homes with all private rooms are required to keep a 2:1 ratio. So, a 2.8:1 ratio essentially means the facility has reduced the need for 14 staff members through technology.

Drastic Labor Cost Savings and Improved Wages
Let’s break this down with numbers.
Assuming a caregiver earns ¥2,000 per hour and works 2,000 hours annually, reducing 14 staff would save approximately ¥56 million per year.

Including night shift allowances and benefits, some facilities can save up to ¥100 million annually.

What’s more impressive is that this facility reinvested those savings to increase each staff member’s annual salary by over ¥1 million, which also led to lower turnover. A positive cycle is clearly emerging.

Technology Enables “Time Redistribution”
Tasks that do not require human intervention — such as documentation, monitoring, and alerts — can be handled by AI and robots. This frees up time for caregivers to focus on meaningful human-to-human care.

Imagine if the time spent interacting with a resident doubled from one hour to two. Communication quality would improve, resulting in more smiles, greater motivation to live, and mental stimulation for the elderly.

The quality of this “time spent with others” has a profound impact on the essence of caregiving.

How Can We Measure “Care Quality”?
Of course, it’s not necessary to cut all staff positions saved through technology. One idea is to reinvest some of those resources into improving care quality. For example, reduce seven staff positions and use the other seven to focus on better care practices.

If this model is adopted, residents’ quality of life (QOL) could increase by 10%, and staff skills by 20%. As a result, the operational profit margin of the entire facility could also improve.

From “That Kind of Work” to “Truly Rewarding Work”
Elderly care is often seen as hard, exhausting, and poorly paid. But with the support of technology, caregivers can grow, feel a sense of accomplishment, and rediscover the joy of their work.

When caregivers smile, the residents smile too. Better communication leads to job satisfaction and higher retention. In turn, this stabilizes management and increases user satisfaction.

China’s Interest and Future Challenges
Many company and education representatives from China joined our recent facility visit. They showed great interest in the technology—not only in terms of labor cost reduction, but also in how care quality is improved.

This perspective is key for future Japan-China collaboration and potential expansion across Asia.

The next step in tech integration is to make visible the joy and value of caregiving that can’t be measured in numbers. This is a challenge we must tackle together.

From Here, Toward the Future
The future of elderly care is changing.
Technology isn’t just about reducing staff—it’s about enhancing human potential.

That, I believe, should become the new standard for delivering dignified care.

Let us walk toward that future, starting from here.

TOC

ウエル・エイジング・アカデミー

一緒に長生き時代の課題解決をビジネスとして作り上げませんか？
一人でやらない、介護ビジネスを支援！
ショップ開設戦略立案型
エイジングと介護のプラットフォーム

ウエル・エイジング・アカデミー
ご案内サイト

お問い合わせ&コメントは以下からお寄せください。↓↓↓
如有咨询或留言，请通过以下方式与我们联系
หากต้องการสอบถามข้อมูลหรือติดต่อ กรุณากรอกแบบฟอร์มด้านล่างนี้
For inquiries or comments, please use the form below

お問い合わせフォーム
咨询表单
แบบฟอร์มติดต่อสอบถาม
Inquiry Form

Let's share this post !